واژه «توبه» واژه ای است آشنا برای همه ما و شکستن توبه نیز تجربه ای است آشنا برای ما. کمتر کسی هست که تجربه توبه کردن و شکستن آن توبه را نداشته باشد.
توبه به معنای بازگشت است. یعنی انسان تصمیم بگیرد گناه و خطایی را که مرتکب شده ترک کند و به سوی حقیقت خود، یعنی حق متعال باز گردد.
توبه آن است که انسان حقیقتا و به صورت قلبی از فعلی پشیمان شود و دیگر به سوی آن نزدیک نشود. استاد مهدی سمندری می فرمودند اینکه در قرآن مکرر آمده است که به فلان گناه نزدیک نشوید، این نزدیک نشدن، متفاوت از ارتکاب آن فعل است. این نزدیک نشدن یعنی تلاش کنید از موقعیت گناه و خطا هم دور شوید زیرا ممکن است با نزدیکی به آن، جاذبه گناه شما را به دام خود بکشد. نزدیک نشدن در اینجا یعنی نه در فکرتان آن را بیاورید و نه در عمل خود تمایلی به آن نشان دهید و از آن بگریزید.
پس توبه حقیقی آن توبه ای است که انسان عزم کند حول و حوش گناه نگردد چه برسد به ارتکاب آن. متاسفانه توبه های ما بر لبان ماست و در عمل...
توبه بر لب سبحه بر کف دل پر از شوق گناه
معصیت را خنده می آید ز استغفار ما
یکی از شیرین ترین عباراتی که به گوشمان خورده است این عبارت است: «التائب من الذنب کمن لا ذنب له» کسی که از گناهی توبه کند مانند کسی است که گناهی نکرده است و چه شیرین است که در قرآن کریم از قول خداوند مهربان آمده است که من تائبین را دوست دارم.
نمیدانم لذت این عبارت را می توانیم درک کنیم یا خیر. اینکه انسان بداند خدا او را دوست دارد لذتی دارد که با هیچ لذتی قابل قیاس نیست.
مطلب دیگر اینکه خداوند به واسطه حسنه ها، سیئات را می پوشاند منتهی در یکی از آیات قرآن داریم که حسنات، سیئات را می برند. به تعبیر علامه طباطبایی، خداوند سیئه را بر می دارد و به جایش حسنه می گذارد و به قول استاد امامی نجف آبادی، این مطلب با ادراک « بسم الله الرحمن الرحیم»محقق می شود. فتدبر.
مطلب دیگری که در وادی توبه باید تذکر داده شود این است که از کثرت توبه و شکستن آن نباید نا امید شد زیرا که نا امیدی از حق تعالی بزرگترین گناه است به تعبیر دقیق تر: صد بار اگز توبه شکستی باز آ.
ثبت گناهان
خوب است انسان از خودش حساب بکشد و گناهان خود را ثبت کند. پر حرفی، غیبت، دروغ، چشم چرانی و ...
پس از ثبت گناهان، آن ها به دو دسته تقسیم می شوند. برخی از آن ها حق الله و بعضی دیگر حق الناس اند.
در مورد حق الناس کار خیلی دشوار است. راهی نیست جز اینکه برویم آن ها را ادا کنیم. خجالت و ترس و ... هم موضوعیتی ندارد. دوستی از بنده خواست از استاد بپرسم که اگر غیبت کسی را کرده باشیم و خجالت بکشیم از اینکه حلالیت بگیریم تکلیف چیست؟ استاد فرمود راهی نیست. این سختی باید باشد همانطور که الغیبت اشد من الزنا، سختی حلالیت گرفتنش هم به حق است.
از سوی دیگر حق الله آسان است اما این آسانی نباید موجب کاهلی در این زمینه شود. نماز قضاف روزه قضاف خمس و زکات و ... باید ادا شود.
دستور العملی برای توبه
دستور توبه روز یکشنبه اینگونه است: روز یکشنبه غسل توبه کند، وضو بگیرد، مبلغی ولو اندک صدقه کنار بگذارد، دو نماز دو رکعتی پی در پی به نیت نماز توبه بخواند به این ترتیب که در هر رکعت یکبار سوره حمد، سه بار سوره توحید، یک بار سوره فلق، و یکبار سوره ناس را بخواند.
بلافاصله پس از سلام نماز دوم، با توجه هفتاد بار استغفر الله ربی و اتوب الیه گفته و در پایان آن بگوید: لاحول و لا قوه الا بالله العلی العظیم. یاعزیز یا غفار، اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لا یغفر الذنوب الا انت.
حضرت محمد مصطفی فرمودند که ((هیچ بنده ای از امتم نیست که این عمل را انجام دهد جز اینکه از آسمان ندا داده میشود که ای بنده خدا این عمل را دوباره بیاور که تو مقبول التوبه ای و گناهت بخشیده شده است ... الی اخر))
برای دیدن متن کامل حدیث به مفاتیح الجنان مراجعه کنید